张律师欢迎您的访问。
Confucius' Analects in Latin 16 Confucian Analects Les Entretiens de Confucius 论语
17
1. Yang ho volebat conventum Confucium; Confucius non invisit:
dono misit Confucio porcellum (3). Confucius captavit tempus illius absentiae,
et ivit eum salutatum; offendit in via. Alloquens Confucium ait: veni; ego tecum
loquar; additque: sinu recondens suum thesaurum, et turbatum relinquens suum
regnum, poteritne dici pius? Respondit: non potest. Amans operari publicis
rebus, et tamen passim amittens opportunitatem, poteritne vocari prudens?
Respondit: non potest. Dies, mensesque pertranseunt, anni haud nos manent (4).
Confucius respondit: bene; ego mox geram magistratum.
2. Philosophus ait: Homines natura invicem approximant, morum consuetudine
invicem distant.
3. Philosophus ait: Duntaxat supremi ordinis sapientes cum infimi ordinis
insipientibus non mutantur.
4. Confucius accedens Ou civitatem, audivit fidium canticorumque sonos Magister
renidens vultu risit, aitque: jugulaturus gallinam quorsum uti bovis cultro (5)?
Tse yeou respondens ait: olim ego Yen audivi a magistro dici (6): sapiens
praeses si studet sapientiae tunc amat alios, vulgi homines si student
sapientiae, tunc facile mandantur. Confucius ait: o duo tresve filioli, Yen
hujus dictum verum est: quod antea dixi, jocus scilicet (i).
5. Kong chan fou jao, usurpata Pi, rebellaverat (2): accersentem, Confucius
volebat adire; Tse lou aegre ferens ait: nusquam ire est jam (3); quid necesse
Kong chan familiam adire? Confucius ait: ipse me vocavit; num vero de nihilo? Si
quis me utatur, ego forte effecero orientalem Tcheou (4).
6. Tse tchang petiit de vera virtute a Confucio. Confucius ait: valens peragere
quinque in imperio, est perfectus. Ausim ea sciscitari. Respondit ut sit
obsequiosus, magnanimus, sincerus, sedulus, beneficus. Si obsequiosus, tunc non
contemnetur; si magnanimus, tunc demerebitur multitudinem; si sincerus, tunc
alii ei fident; si sedulus, tunc habebit effectum; si beneficus, tunc aptus erit
qui mandet aliis.
7. Tsin toparcha Pi hi accersente, Confucius volebat adire. Tse lou ait: olim
ego Yeou audivi a Magistro dici: si quis ipsemet in sua persona agat non recte,
sapiens non coit. Pi hi usurpata Tchong meou rebellavit, et magister illum adit;
quomodo hoc? Confucius respondit: ita; fait hic sermo. Sed nonne dicitur: durum?
perfricatur quin attenuetur; et nonne dicitur: album, tingitur quin nigrescat
(5)? ego qui sim ventrosa cucurbita! qui potero suspendi et non manducare!
8. Confucius ait: Yeou, tu audivistine sex notiones cum sex suis obstructioibus?
Assurgens ait: nondum. Sede, ego docebo te (6). Amare humanitatem sine amore
discendi, hujus vitium, inscitia: amare scientiam sine amore addiscendi, hujus
vitium evagatio: amare fidelitatem sine amore addiscendi, hujus vitium offensio;
amare ingenuitatem sine amore addiscendi, hujus vitium imprudentia; amare
strenuitatem sine amore discendi, hujus vitium perturbatio; amare fortitudinem,
sine amore discendi, hujus vitium temeritas.
9. Philosophus ait: o filioli, quare non studetis illi Carminum libro? Per
carmina possumus nos excitare, possumus nos inspicere, possumus sociales evadere,
possumus jure indignari, propiori servire patri, remotiori servire principi (1),
et multa scire de avium, quadrupedum, herbarum, arborumque nominibus.
10. Confucius alloquens suum Pé yu ait: tu an non operaberis Tcheou australibus
et Chao australibus? Homo qui non operetur Tcheou australibus et Chao
australibus, is nonne videtur obversa muro facie consistere (2)?
11. Philosophus ait: Ritum dici, ritum nuncupari, qui unquam gemmas et serica
significat? musices appellatio, musices appellatio, qui unquam est campanae
tympanique appellatio (3)?
12. Philosophus ait: habitu severi, intus autem flaccidi, comparati ad vile
vulgus, nonne illi sunt veluti perforantes transilientesque parietem fures (4)?
13. Philosophus ait: vicorum integerrimi sunt virtutis pernicies (5).
14. Philosophus ait: in via audita statim in via enunciare, virtutis est
projectio (6).
15. Philosophus ait: abjecti homulli! qui possis cum iis servire principi? Ii
cum nondum id obtinuerint, anguntur ut illud obtineant; cumque jam id
obtinuerint, anguntur ne illud amittant. Si anguntur no illud amittant, nihil
erit quo non pertingant.
16. Philosophus ait: antiquitus, homines habebant tres defectus: nune vero vel
hujusmodi nec sunt (1). Priscorum spiritus elatio erat lascivula; nunc temporis
audacia est effrenatio: priscorum severitas, rigida; nunc temporis severitas est
iracunda pugnacitas: priscorum ruditas, simplex; nunc temporis ruditas est
versutia et nil aliud (2).
17. Philosophus ait: odi ostrum detrahens minio; odi Tcheng modulationes,
perturbantes graviorem musicam; odi acutum os, subvertens regna et familias (3).
18. Philosophus ait: ego velim non amplius loqui. Tse kong subjunxit magister si
non loquatur, tunc nos discipuli quid transmittemus? Confucius respondit: coelum
qui unquam loquitur? Quatuor tempora recurrunt, res omnes enascuntur: coelum an
aliter loquitur?
19. Jou pei volebat invisere Confucium; Confucius se excusavit ab invaletudine;
cumque deferens mandatum excederet fores, sumpsit cytharam et cecinit, ut ille
id audiret (4).
20. Tsai ngo interrogavit cur sit trium annorum luctus, quando anni cursus jam
sit diu multumque: si enim sapiens tres annos non exerceat ritus, ritus profecto
exolescunt; cumque tres annos non agat musicam, musica profecto interibit. Et
veteres fruges jam desierunt, novae fruges jam ascenderunt in aream: et
terebrans scalptorium mutavit ignem. Anno igitur exacto poterit cessari (5).
Confucius respondit: et vesci illa oryza, et induere illa serica, in te
tranquille fores? Tranquille, inquit. Si tu tranquille, tunc facias ita. At
sapiens jacens in luctu, comedens exquisita non gustat, audiens musicam non
delectatur, penetralia inculens non quiescit; ideo non faciet. Nunc tu
tranquille feres, ergo facias illud (1). Tsai ngo egresso, Confucius exclamavit:
Yu iste non est pius. Filius natus tres annos, tunc demum abstrahitur e patris
matrisque sinu; hinc triennii luctus, est imperio communiter usitatus luctus. Yu
habetne trium annorum amorem in suos parentes?
21. Philosophus ait: ad satietatem comedentes totam diem, quin habeant cui
applicant animum, proh! quanta implicantur difficultate! At num non habent talos
et scrupos? hos ducere adhuc sapientius quam abstinere (2).
22. Tse lou ait: sapiens nonne primas dat fortitudini? Confucius respondit:
sapiens justitiam habet uti primam: dignitate eminens, praeditus robore sine
justitia, erit turbulentus: privatus homo, habens robur et carens justitia, erit
latro.
23. Tse kong ait: sapiens etiamne habet aversationes? Confucius ait habet
aversationes: aversatur divulgantes aliorum mala; aversatur qui constituti
infima conditione, tamen obtrectant superioribus; aversatur fortes qui careant
civilitate; aversatur intrepide audentes, qui sint animo obtuso. Tum pergit: tu,
Se, num praeterea habes quos averseris? Aversor, inquit, qui alios explorant, id
ducentes prudentiae; aversor qui non cedunt, id reputantes fortitudinem; aversor
qui occulta exprobrantes id existimant ingenuitatem.
24. Philosophus ait: solummodo subnubae puella atque servitii homines sunt
tractatu difficiles: si propior ipsis accedas, tunc non obsequentur; si longe
sis illis, tunc indignabuntur.
25. Philosophus ait: qui aetate quadragenarius adhuc habeatur invisus, illi
finitum est jam (3).
Confucius' Analects in Latin 18
张律师感谢您的访问。